(Bản dịch từ video của UNICEF, đường link sẽ được cho vào cuối bài viết)
Bạn có biết rằng em bé của bạn đã bắt đầu phát triển trí nhớ từ khi mới 2 hoặc 3 tuần tuổi không? Một em bé chỉ 2 hoặc 3 tuần tuổi sẽ nhớ được mùi của bạn đấy.
Tôi đã nhận được rất nhiều câu hỏi từ các bậc phụ huynh về quá trình lớn lên của con trẻ, và hôm nay tôi sẽ giải đáp những thắc mắc này.
Tôi là Giáo sư Frank Oberklaid, và đây là Mini Parenting Master Class của tôi.
1/ Tại sao em bé ngủ nhiều như vậy?
Em bé không biết rằng quy luật là ngủ vào ban đêm và thức vào ban ngày. Vì vậy, bé ngủ theo từng giấc ngắn, khoảng 3 hoặc 4 tiếng, thường thức dậy để bú sữa rồi lại ngủ tiếp. Khi não bộ của bé phát triển, sẽ có nhiều lý do khiến bé không ngủ nữa vì có rất nhiều điều để bé tò mò. Bé bắt đầu tương tác với thế giới xung quanh – bố mẹ nói chuyện, đọc sách cho bé nghe. Dần dần, bé sẽ hình thành thói quen thức lâu hơn, tham gia và tương tác với bố mẹ, người chăm sóc và thế giới xung quanh, rồi sau đó lại ngủ.
2/ Có thể kích thích não bộ của bé khi còn trong bụng mẹ không?
Trước đây, người ta thường nghĩ rằng việc cho bé nghe nhạc cổ điển sẽ giúp bé thông minh hơn. Tuy nhiên, không có bằng chứng xác thực nào chứng minh rằng việc nghe nhạc cổ điển giúp bé thông minh hơn cả. Mặc dù vậy, việc này chắc chắn không gây hại gì. Vì vậy, nếu bố mẹ muốn mang âm nhạc vào gia đình thì đó là một ý tưởng tuyệt vời, vì khi bố mẹ thư giãn và tận hưởng âm nhạc, cảm giác đó sẽ truyền sang em bé, giúp bé cảm thấy bình tĩnh hơn. Có rất nhiều lý do để âm nhạc tốt cho trẻ nhỏ – nhưng việc giúp bé thông minh hơn không phải là một trong số đó.
3/ Dinh dưỡng ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ như thế nào?
Em bé sẽ nhận được tất cả các nhu cầu dinh dưỡng cần thiết từ sữa mẹ, và chúng tôi luôn khuyến khích các bà mẹ cố gắng cho con bú sữa mẹ. Sau giai đoạn này, ở một số quốc gia có thể xảy ra tình trạng thiếu lương thực, nơi chất lượng và sự đa dạng của thực phẩm không đảm bảo hoặc không có đủ thức ăn. Điều này có thể dẫn đến cả sự chậm phát triển về nhận thức, có nghĩa là trẻ bị chậm trễ về mặt phát triển, và sự chậm phát triển về thể chất.
4/ Tại sao em bé cần sự tiếp xúc từ con người?
Hiện nay, có rất nhiều bằng chứng nghiên cứu về tầm quan trọng của sự tiếp xúc đối với trẻ sơ sinh – không chỉ đối với con người mà còn đối với tất cả các loài động vật. Chúng ta thường nói về phương pháp kangaroo care – đặt em bé sơ sinh lên ngực mẹ từ rất sớm – điều này mang lại sự thoải mái cho bé và sự bình tĩnh cho mẹ. Vì nhiều lý do, sự tiếp xúc là vô cùng quan trọng.
5/ Nên chủ động tương tác với con bạn như thế nào?
Trẻ em vốn dĩ rất tò mò; chúng muốn khám phá môi trường xung quanh. Mọi thứ đều mới mẻ – đó là một thế giới rộng lớn. Bố mẹ không nên cản trở điều đó mà nên đảm bảo rằng con hoàn toàn an toàn. Đừng cố gắng sắp xếp lịch trình của con quá nhiều. Thay vào đó, hãy tận dụng các cơ hội học tập: hát cho con nghe, đọc sách cho con nghe, đưa con đi dạo. Chỉ cho con những thứ xung quanh: “Kia là cái cây”, “Kia là con chó”, “Kia là chiếc xe hơi”, “Kia là ngôi nhà”. Nhưng đừng cản trở con – trẻ em vốn rất tò mò.
6/ Nên tiếp cận và khuyến khích việc học ngôn ngữ như thế nào?
Khi trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi bắt đầu phát triển ngôn ngữ – những từ rất đơn giản như “chó”, “bye-bye” hoặc “ta-ta” – bố mẹ có thể củng cố điều đó bằng cách lặp lại và bắt chước những từ đó. Trẻ nhỏ rất thích sự lặp lại, vì vậy việc nghe đi nghe lại một bài hát hoặc đọc đi đọc lại một cuốn sách giúp trẻ nhận ra các mẫu ngôn ngữ. Chúng tôi khuyến khích bố mẹ nói chuyện với trẻ nhỏ thật nhiều, hát cho trẻ nghe và đọc sách cho trẻ nghe. Đồng thời, đừng chiếm hết cuộc trò chuyện. Hãy thay phiên nhau. Chúng ta đôi khi gọi đây là “cho và nhận” – đứa trẻ nói điều gì đó, và cha mẹ đáp lại, thường bằng cách lặp lại những gì đứa trẻ đã nói. Trong những năm đầu đời, những gì em bé cần là sự quan tâm, chăm sóc và đáp ứng. Các bé cần một môi trường nuôi dưỡng với bố mẹ luôn thấu hiểu nhu cầu của con. Bố mẹ là những người thầy đầu tiên của con. Khi bố mẹ nói chuyện, hát và đọc sách cho con nghe, họ tạo ra những trải nghiệm kích thích, gây ra một vụ nổ học tập. Các mạng lưới thần kinh mới hình thành trong não, đặt nền móng cho việc học tập suốt đời. Nếu bố mẹ cung cấp tất cả những điều đó, não bộ của trẻ sẽ phát triển, trưởng thành và đạt được tất cả tiềm năng mà chúng ta hy vọng ở mọi đứa trẻ.
Video đầy đủ (tiếng Anh):
hay quá